Chữa bệnh không dùng thuốc là tổng hợp các phương pháp điều trị hoặc hỗ trợ điều trị bệnh mà không sử dụng tới bất kỳ một loại dược liệu nào tác động lên cơ thể hay đưa vào trong cơ thể thông qua đường tiêm truyền, ăn uống, bôi ngoài da, hít thở qua đường mũi họng…
CHỮA BỆNH KHÔNG DÙNG THUỐC CÓ TỪ KHI NÀO
Có rất nhiều bằng chứng cho thấy các phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc đã có từ thời cổ đại và được lưu truyền cho tới tận ngày nay. Chẳng hạn châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, chườm nóng, dùng viên đá nam châm… Để chữa các chứng đau, sưng nề, bại liệt đã rất phổ biến ở thời cổ đại. Hiện nay, các phương pháp điều trị không dùng thuốc vẫn được dùng song hành cùng với điều trị bằng thuốc. Khi phương pháp điều trị bằng thuốc phát triển mạnh đã bộc lộ những tác dụng không mong muốn của thuốc khiến người ta có xu hướng quay trở lại áp dụng rộng rãi hơn các phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc, nhất là với các bệnh mạn tính.
NHỮNG PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH KHÔNG DÙNG THUỐC
Có rất nhiều phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc như vật lý trị liệu, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, tâm lý trị liệu, dưỡng sinh, khí công, yoga, thiền, tác động cột sống (nắn chỉnh cột sống), diện chẩn, tập luyện thể dục thể thao,...
CHỮA BỆNH KHÔNG DÙNG THUỐC CÓ NHỮNG ƯU ĐIỂM GÌ
Các phương pháp điều trị bệnh không dùng thuốc rất phong phú, cách tác động lên cơ thể cũng rất khác nhau. Ngoài những cơ chế tác dụng riêng của từng phương pháp thì chúng đều có chung một số ưu điểm sau:
Dễ áp dụng
Các phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc dễ áp dụng, không tốn kém, chi phí thấp, rẻ hơn rất nhiều và an toàn hơn nhiều so với điều trị bằng thuốc.
Tăng cường khả năng miễn dịch
Hầu hết các phương pháp không dùng thuốc phát huy tác dụng thông qua phản xạ của hệ thần kinh và thể dịch để điều hòa lại sự cân bằng sinh lý vốn đã bị phá vỡ do bệnh lý gây ra. Như vậy liệu pháp này giúp cơ thể tăng cường khả năng miễn dịch, chống đỡ và sửa chữa những rối loạn bệnh lý giúp chữa lành bệnh. Vì vậy các phương pháp này đem lại lợi ích toàn diện cho người bệnh, nhất là đối với những người mắc các căn bệnh mạn tính hoặc có tính chất đặc thù như bệnh thần kinh, xương khớp… giúp chữa bệnh hiệu quả lại rất an toàn, ít tác dụng không mong muốn.
Tăng cường hiệu quả điều trị
Rất nhiều phương pháp không dùng thuốc khi được phối hợp với dùng thuốc có tác dụng cộng hưởng làm tăng cường hiệu quả điều trị của nhau. Ví dụ, một ổ viêm cơ do vi khuẩn nếu phối hợp giữa sử dụng kháng sinh đường tiêm hoặc đường uống với điều trị tại chỗ bằng sóng ngắn và nhiệt nóng (tia hồng ngoại hoặc đắp nóng) thì kết quả sẽ nhanh hơn nhiều so với sử dụng kháng sinh đơn độc hoặc chỉ dùng sóng ngắn và nhiệt nóng đơn độc.
Hiệu quả chữa bệnh bền vững
Phản xạ thần kinh kích thích tạo ra các chất sinh học nội sinh, ví dụ như endorphin (được coi là morphin nội sinh), các kháng thể, kích thích hoặc ức chế hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh giao cảm... tương ứng với vị trí tác động và chuyển tới cơ quan mắc bệnh. Liệu pháp này còn đồng nhất điều khiển các cơ quan khác chuyển biến theo chiều hướng hỗ trợ công năng của chất kháng bệnh. Do vậy hiệu quả điều trị có thể chậm hơn nhưng bền vững hơn so với các phương pháp điều trị khác.
Không có phản ứng phụ
Hiệu quả điều trị của các phương pháp không dùng thuốc là tốt, là ưu việt bởi vì chất kháng bệnh được sản sinh ra là tự nhiên bởi chính cơ thể và hoàn toàn thích hợp với từng cá nhân. Do vậy, tính kích ứng và độc hại của liệu pháp này gần như không có.
Tỷ lệ tái phát thấp
Đối với các bệnh thần kinh và các bệnh mạn tính, sử dụng các phương pháp không dùng thuốc thường có tỉ lệ tái phát thấp và có thể kiểm soát được.
Song bên cạnh đó các phương pháp không dùng thuốc cũng có một số nhược điểm như phát huy tác dụng thường chậm, đòi hỏi thời gian điều trị dài ngày hơn, hiệu quả điều trị phụ thuộc nhiều vào kỹ năng, kinh nghiệm của người thầy thuốc.
PHẠM VI ỨNG DỤNG CỦA PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH KHÔNG DÙNG THUỐC
Các phương pháp không dùng thuốc rất đa dạng, phong phú, có thể sử dụng đơn độc hoặc phối hợp với phương pháp điều trị bằng thuốc. Phạm vi áp dụng rất rộng, có thể áp dụng cho cả các bệnh cơ năng và các bệnh có tổn thương thực thể, cả các bệnh mạn tính và cấp tính. Tuy nhiên thường được áp dụng nhiều hơn cho các bệnh thần kinh và các bệnh mạn tính. Ngoài ra, được áp dụng rộng rãi trong phục hồi chức năng vì cơ chế chữa bệnh của các phương pháp này thường thông qua phản xạ thần kinh và thể dịch, khôi phục các hoạt động chức năng, do vậy tỏ ra có hiệu quả hơn và tác dụng bền vững hơn trên các nhóm bệnh này.
Với một số bệnh lý, các phương pháp điều trị không dùng thuốc tỏ ra có hiệu quả hơn là dùng thuốc. Chẳng hạn để điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh thì phương pháp dùng ánh sáng màu xanh dương (có bước sóng 400-500nm, tốt nhất là 450-460nm) thường được dùng, đây là biện pháp hiệu quả và an toàn hơn nhiều so với dùng thuốc. Để giải tỏa các stress tâm lý thì phương pháp thiền và tâm lý trị liệu tỏ ra có hiệu quả